Leblebi Nasıl Yapılır?
Leblebi nohutun kavrulmasıyla üretilen bir çeşit kuru yemiştir. En bilinen türleri beyaz leblebi ve sarı leblebidir. Coğrafi olarak tescillenen ilk leblebi, Çorum leblebisidir. Son dönemlerde farklı çeşitlerde leblebi üretimi de yapılmaktadır.
Leblebi İmalatında Kullanılan Gereçler:
1- Nohut çalkalama makinesi (elek ve selektör)
2- Kavurma Ocağı (ateş tuğlası, kerpiç, tava ve karıştırıcıdan oluşan) Daire biçimde tuğladan örülen ocak killi toprak, çamur ve saman karışımından oluşan bir harçla sıvanır.
3- Isıtma ve Kavurma makinesi
4- Islama Teknesi veya makinesi
5- Yüksek kalorili Meşe odunu (Ocakta yakit olarak kullanılan odunların, leblebinin tadının etkilenmemesi için is yapmayan cinsten olması gerekmektedir)
6- Varak(Tokmak ve Mafrak da denilir); Varak; nohudun kabuklarının ayrılması esnasında nohudun kırılmasını önlemek için, 50 cm çapında ve en az 30 cm kalınlığında kavak ağacından yapılmış olmalıdır. Her sac üzerinde çevirme işleminden sonra ucunun rendelenmesi (törpülenmesi) gerekmektedir.
7- 90 ila 110 cm arasında işlenmiş Bakir Sac : Ocağın ortasına yerleştirilen ve vok tavaya benzeyen bu çukur sac, Çorum leblebisi üretimi için özel olarak imal edilmektedir.
8- Kalbur
9- Kil ve telis çuval
Nasıl Yapılır?
Dokuz gözlü elekler yardımıyla nohutun sınıflandırılması yapılır. l, 2, 3, 4,5, 6,7 numaralı deliklerden geçen vasıfsız nohutlar ayrılarak 8 ve 9 numaralı nohutlar leblebi yapımı için kullanılır. Boyutu uygun nohutlar ocakta 12-17 dakika arasında kavrularak ilk tav işleminden geçirilir.
Daha sonra nohut sıcak olarak telis çuvallara doldurulur ve on gün dinlenmeye bırakılır. İkinci ve üçüncü tavlardan sonra toprak ve kireç karışımı sergiliklere serilip her gün karıştırılarak 45 ile 60 gün arasında bekletilir. Kavurma ve dinlendirme işlemlerinin süresi leblebinin tadını etkileyen faktörler arasındadır.
Bir sonraki işlem nohutun ıslatılmasıdır. Bu işlem sırasında leblebilerin kırıkları da ayrılır ve tekrar çuvallanır. Bir gün sonra nohutların kabukları saç üzerinde ağaç tokmakla karıştırılarak ayrılır. Bu işlem sonrasında hemen tüketilen leblebi “tek kavrum leblebi” olarak adlandırılır.
Kızartılacak leblebi ise bir ay daha dinlendirilir ve isteğe göre tuz, baharat ve çeşitli aromaları eklenerek kızartılır. Leblebinin “leblebi şekeri” haline gelmesi ise son bir kavurmadan sonra şekerciler tarafından gerçekleştirilir.
İmalathaneler:
Leblebinin üretileceği alanın en az 2 metre yüksekliğinde güneş almayan, fakat havalandırma imkanı olan bir alan olması gerekmektedir. Dinlendirme yapılan sergiliklerin de güneş almaması, 250-300 m genişliğinde olması ve killi toprak, saman ve kireç karışımı ile sıvanmış olması gerekmektedir.
Nasıl Saklanır?
Üretim safhası tamamlandıktan sonra depolama ve satış esnasında leblebilerin bayatlamasını önlemek için, yere temas etmeyecek şekilde (altına tahta konulmak sureti ile) naylon poşetlerde saklanması gerekmektedir.
